Racisme en xenofobie maken Joden niet veiliger
Op maandag 13 mei 2024 sprak een kabinetsdelegatie, bestaande uit Rutte en de ministers Dijkgraaf (Onderwijs), Van Gennip (Sociale Zaken) en Yesilgöz (Justitie), in het Catshuis in Den Haag met diverse organisaties over het toenemende antisemitisme in Nederland. Na de bijeenkomst zei demissionair minister Yesilgöz ‘wel oren te hebben’ naar een aanpak van antisemitisme naar Duits model.
De aanpak waar ze op doelde is de zogeheten ‘verklaring van verbondenheid’ die nieuwkomers in Duitsland als onderdeel van hun inburgering moeten onderschrijven. Met deze verklaring moeten nieuwkomers beloven dat ze ‘Joods leven zullen beschermen’.
Oy Vey verafschuwt het door Yesilgöz uitgesproken enthousiasme voor dit zogenaamde ‘Duitse model’. We zien dit als een onbeschaamde poging om de schuld voor antisemitisme op migranten af te schuiven en Joden te gebruiken als een stok om andere minderheden mee te slaan. Wij weigeren ons daarvoor te laten lenen.
Joden worden niet veiliger van racistisch en xenofoob beleid.
Een effectieve aanpak van antisemitisme moet gestoeld zijn op een multidimensionale analyse van het probleem. De AIVD concludeerde al in 2021 dat antisemitisme uit extreemrechtse hoek een groeiend gevaar is dat niet onbenoemd kan blijven.
Daarnaast zien we dat openlijk racistische en islamofobe partijen op dit moment de mond vol hebben van antisemitisme. Jodenhaat wordt door hen geframed als iets dat vooral uit islamitische hoek komt. Zo worden zorgen om de veiligheid van Joden gebruikt als excuus om migranten en andere minderheden verdacht te maken.
Maar laten we wel wezen: de Europese geschiedenis wijst glashelder uit dat het niet moslims of ‘buitenlanders’ waren die historisch gezien het grootste gevaar vormden voor Joden, maar groepen die juist de Joden zagen als indringers en ongedierte dat bestreden moest worden. Door antisemitisme enkel en alleen in de schoenen van migranten te schuiven worden eeuwen van christelijk en door nationalisme en rassenleer gemotiveerd antisemitisme achteloos onder het tapijt geschoven.
In een wereldbeeld waarin mensen niet gelijkwaardig zijn, ongeacht hun achtergrond, blijven ook Joden altijd kwetsbaar.
In Duitsland is het debat over antisemitisme ondertussen verworden tot een gevaarlijke glijdende schaal. Kritiek op Israël wordt met harde hand gesmoord met als gevolg dat de rechten van vreedzame demonstranten, minderheden en ook Joden worden ingeperkt.
Dat hebben we bijvoorbeeld gezien toen de banktegoeden van de Joodse groep Jüdische Stimme onlangs werden bevroren in een poging hen vleugellam te maken. Een dergelijke situatie naar Nederland importeren is zeer onwenselijk en contraproductief.
Dit soort repressie maakt Joden niet werkelijk veiliger.
Door álle kritiek op Israël consequent gelijk te stellen aan antisemitisme worden Joden en de staat Israël voor iedereen op een hoop gegooid.
Door migranten als veroorzakers van Jodenhaat aan te wijzen worden minderheden tegen elkaar uitgespeeld.
Door antisemitisme uit extreemrechtse hoek te negeren in plaats van te bestrijden worden we actief in gevaar gebracht.
Hoe moet antisemitisme dan wél bestreden worden?
Ten eerste is het van belang dat het gesprek gevoerd wordt met vertegenwoordigers van de gehele Joodse gemeenschap. Het zijn op dit moment veelal dezelfde organisaties en individuen die worden uitgenodigd om mee te praten. Zij worden gevraagd uit naam van de hele Joodse gemeenschap te spreken, maar vertegenwoordigen niet de diversiteit aan perspectieven die binnen diezelfde Joodse gemeenschap leven. Zo wordt maar een beperkt perspectief geboden op hoe antisemitisme effectief aangepakt kan worden.
Wie antisemitisme serieus wil bestrijden, moet álle vormen van racisme even krachtig bestrijden. Deze regering met de racistische en islamofobe PVV gaat Joden niet veiliger maken. Het nieuwe regeerakkoord gaat voor ons allemaal alleen maar achteruitgang brengen.
We roepen alle politieke partijen op om antisemitisme aan te pakken samen met islamofobie, anti-zwart racisme, anti-aziatisch racisme, antiziganisme, vrouwenhaat en homo- en transhaat.
Lees ons opiniestuk in de NRC
Dat Joden door rechtse partijen worden gebruikt als stok om andere minderheden mee te slaan, maakt ons niet veiliger, schrijven Lilit Zeltsburg, Jelle Zijlstra, Eva de Haan en Lievnath Faber.
“Partijen die antisemitisme serieus willen bestrijden, moeten bereid zijn om het op te nemen voor alle groepen die met discriminatie te maken hebben en álle vormen van racisme even krachtig bestrijden. Het nieuwe regeerakkoord, opgesteld met de openlijk islamofobe en racistische PVV, belooft in dat opzicht alleen maar achteruitgang.”